SỰ KHÁC BIỆT GIỮA BÍ TÍCH, Á BÍ TÍCH VÀ ÂN XÁ
Hỏi:
Xin cha giải thích lại sự khác nhau giữa
bí tích, á bí tích và ân xá.
Trả
lời:
I- Bí tích (sacrament) là gì?
Trước hết, nói đến bí
tích (sacramentum) thì phải nói đến Chúa Kitô là Mầu Nhiệm (Mysterium) cứu độ độc
nhất cho nhân loại, vì ngoài Chúa ra, không có Mầu Nhiệm nào khác mang ơn cứu độ
của Thiên Chúa đến cho con người. Bí tích là những dấu chỉ hữu hình (visible
signs) mà Chúa Thánh Thần dùng để ban ơn cứu độ
của Chúa Kitô cho chúng ta trong Giáo Hội. Đây là những phương tiện cứu rỗi hữu hiệu mà chính Chúa
Kitô đã thiết lập để ban phát ơn thánh hóa và cứu độ của Người cho chúng ta cho
đến ngày mãn thời gian. (SGLGHCG số 774). Có bảy bí tích như chúng ta quen thuộc
từ xưa đến nay.
Điều kiện quan trọng nhất để lãnh cách hiêu quả bất cứ bí tích nào, là
phải có đức tin, tức là vững chắc tin về hiệu quả thiêng liêng thật sự của bí
tích muốn lãnh nhận hợp pháp trong Giáo Hội. Thí dụ, khi lãnh bí tích Thánh Thể,
tức là rước Mình Máu Chúa Kitô, thì phải tin chắc rằng có Chúa Giêsu hiện diện thực sự trong
hình bánh và rượu nho cho ta thờ lậy và xin ơn; nếu không, việc rước Chúa sẽ là
vô ích và người rước Mình Máu Chúa cũng chỉ thấy mình ăn chút bánh và uống tí rượu
nho mà không cảm nghiệm được điều gì có tác dụng đánh động tâm hồn cả. Cũng vậy, khi đi xưng tội, nếu hối nhân không
tin có Chúa Giêsu hiện diện và tha tội cho mình qua tác vụ của một linh mục, dù
là bất xứng dưới mắt người đời, thì việc xưng tội cũng sẽ không mang lại lợi
ích nào cho hối nhân. Nói rõ hơn, khi ta xưng tội thì ta xưng tội với Chúa qua
vị linh mục và chính Chúa Kitô sẽ tha tội
cho ta qua công cụ loài người là linh mục hay giám mục, là các thừa tác viên
chính thức của bí tích hòa giải. Có tin như vậy thì mới cảm thấy tội được tha
và tâm hồn được an vui sau khi thành thực xưng các tội nặng nhẹ đã phạm vì yếu đưới
con người.
Chính vì thiếu điều kiện
đức tin này, nên có người đã nói: tôi được rửa tội rồi mà có thấy mình được
“tái sinh” ở chỗ nào đâu, tôi vẫn thấy tôi nguyên vẹn như cũ! hoặc “sau mỗi mùa
chay và tuần thánh, tôi đâu có thấy mình chết đi và được sống lại với Chúa Kitô
Phục Sinh như Giáo Hội nói đâu”!
Nói thế là vì
không có đức tin, nên không tin có sự đổi mới trong tâm hồn sau khi nhận lãnh
bí tích rửa tội, nhờ đó tội nguyên tổ và mọi tội cá nhân được tẩy sạch và đươc tái sinh trong sự sống mới, và “mặc lấy Chúa Ktô” như Thánh Phaolô đã dạy.(x.
Gl 3:27). Có đức tin thì mới tin có Chúa là Đấng tạo dựng mọi loài mọi vật, dù
mắt ta không hề trông thấy Chúa, tai không hề nghe tiếng Ngài nhưng lòng trí vẫn
tin chắc có Chúa như Giáo Hội dạy.
Giáo dân được khuyến
cáo năng lãnh nhận các bí tích hoà giải và Thánh Thể để được thánh hoá, được
giao hòa lại với Chúa, với Giáo Hội và với tha nhân sau khi đã lỡ sa phạm tội
vì yếu đuối con người, và nhất là vì bị
ma quỷ cám dỗ với gương xấu của thế gian. Bí tích Thánh Thể cũng ban sức mạnh
thiêng liêng để giúp ta nên thánh, sống đức tin, đức cậy và đức mến cách nồng
nàn trong trần thế này, sau khi đã được tái sinh qua Phép Rửa và được thêm sức
mạnh, trí hiểu và khôn ngoan của Chúa Thánh Thần qua bí tích Thêm sức. Nhưng cần
thiết phải có đức tin khi lãnh nhận bất cứ
bí tích nào, đặc biệt là hai bí tích hòa giải và Thánh Thể, thì mới có
thể hưởng được các lợi ích hay hiệu quả thiêng liêng để nhờ đó, ta được trở nên ngày một giống Chúa Kitô hơn
cũng như được lớn lên trong đức tin có Chúa là Cha nhân từ và đầy lòng thương
xót.
II- Á bí tích (Sacramentals)
Sách Giáo Lý Giáo Hội
Công Giáo ( SGLGHCG) định nghĩa Á Bí tích " là những dấu hiệu linh
thánh, phần nào giống như các Bí tích,
nhờ đó các hiệu quả thiêng liêng được
thông ban nhờ lời cầu nguyện của Giáo Hội. Nhờ các Á Bí tích này,
chúng ta được chuẩn bị để lãnh nhận hiệu
quả của chính các bí tích." ( SGLGHCG số 1667). Nói rõ hơn, Á Bí Tích là
những dấu chỉ hay phương tiện có liên hệ phần nào đến các bí tích hay thực tại
thiêng liêng, đã được Giáo Hội thiết lập
để xin ơn Chúa cho người hoặc để thánh hoá đồ vật dùng trong phụng vụ thánh như:
Thánh giá, nước phép, nến, dầu thánh
(Chrism), áo Đức Bà (scapular) tràng hạt, Kinh Thánh (Bible), sách kinh, sách lễ, phép lành, (kể cả phép
lành của Đức Thánh Cha), hài cốt các thánh, bình đựng Mình Máu Chúa (Ciborium,
chalice, paten) khăn thánh (corporal, purificator), bàn thờ, khăn bàn thờ, áo lễ
(chasubles, stoles, Albs), tro dùng trong Thứ tư Lễ Tro (Ash Wednesday) và lá làm phép (Chúa Nhật Lễ Lá)... tất cả đều là
các Á Bí Tích mà người tín hữu phải tôn trọng với lòng mộ mến vì giá trị thiêng
liêng của các Á bí tích nói này.
III-
Ân Xá (Indulgences)
Là ân huệ thiêng liêng
mà Giáo Hội, với quyền cầm buộc và tháo gỡ, lấy từ kho tàng ơn cứu chuộc của
Chúa Kitô và công nghiệp của Đức Mẹ và các thánh, để tha hình phạt hữu hạn
(temporal punishment) cho người còn sống hay cho các linh hồn đang còn ở luyện
tội . Hình phạt này là hậu quả của tội nặng, nhẹ đã được tha qua bí tích hòa giải
mà hối nhân phải làm sau khi xưng tội. (việc
đền tội = penance). Nếu hối nhân không làm đủ việc đền tội này khi còn sống
thì phải được thanh luyện sau khi chết ở nơi gọi là Luyện tội. Do đó, ân xá
mà Giáo Hội ban chỉ có mục đích tha hình phạt hữu hạn này mà
thôi, chứ không tha các tội nặng, nhẹ như mục đích và công dụng của bí tích hoà giải.
Nói khác đi, chỉ qua bí tích hoà giải,
chúng ta mới được tha các tội nặng nhẹ đã phạm vì yếu đuối con người, và nhất
là vì còn tin tưởng nơi lòng xót thương tha thứ của Chúa. Nếu không còn tin tưởng
gì nơi lòng thương xót của Chúa để chậy đến xin Người tha thứ qua bí tích hòa
giải, thì lại mắc tội phạm đến Chúa Thánh Thần, là tội hoàn toàn chối bỏ Thiên Chúa và tình yêu của
Người. Như vậy, bao lâu còn cứng lòng
trong sự từ khước tình thương và ơn tha thứ của Chúa thì bấy lâu ở trong tội
không thể tha thứ được như Chúa Giêsu đã nói rõ : "Bất cứ ai nói phạm đến Con Người , thì còn được tha.
Nhưng ai nói phạm đến Thánh Thần thì sẽ chẳng được tha." Lc 12 :10).
Do đó, muốn được tha thứ,
người ta phải có lòng tin nơi tình thương xót vô biên của Chúa và thành tâm muốn
xin Người tha thứ mọi tội lỗi đã phạm vì yếu đuối người.
Xin nói lại một lần nữa
: Ân xá không có mục đích tha bất cứ tội
nào mà chỉ giúp tha hay tẩy xóa những hình phạt hữu hạn ( temporal punishments)
là hậu quả còn để lại trong tâm hồn hối
nhân sau khi đã được tha các tội nặng nhẹ qua bí tích hòa giải. Ân xá có thể
ban cho người còn sống và cho các linh hồn trong luyện tội để xin tha hình phạt
hữu hạn nói trên. Ân xá có thể là toàn phần (plenary Indulgences) hay bán phần
(Partial indulgences) để tha hết các hình phạt hữu hạn hay tha một phần hình phạt
này. Giáo Hội ban phát ân xá trong những dịp trọng đại như Năm Thánh (Jubilee Year) Kỷ niêm đăng
quang của Đức Thánh Cha, kỷ niệm ngày thành lập Giáo Phận hay Dòng Tu, tham dự
lễ mở tay của tân linh mục, viếng nghĩa trang trong tháng cầu cho các linh hồn,
v.v. Người còn sống có thể lãnh ân xá cho mình hay để nhường lại cho các linh hồn
trong Luyện tội nhưng không thể nhường lại
ơn huệ này cho tín hữu còn sống được.
IV-
Sự khác biệt giữa Bí tích và Á bí
tích
Bí tích là chính phương
tiện cứu độ mà Chúa Giêsu đã thiết lập để ban ơn cứu độ cho mọi tín hữu đã gia
nhập và đang hiệp thông trọn vẹn với
Giáo Hội là Thân Thể Nhiệm Mầu của Chúa
trên trần thế. Do đó, các bí tích
đều liên hệ trực tiếp đến việc lãnh nhận ơn cứu độ của Chúa Kitô, như bí tích rửa
tội tha tội nguyên tổ và các tội cá nhân (đối với người dự tòng = catechumens)
bí tích Thánh Thể biến bánh và rượu thành Mình Máu Chúa Kitô, bí tích hoà giải
tha mọi tội nặng nhẹ trừ tội phạm đến Đức Chúa Thánh Thần như đã nói ở
trên. Bí tích Thêm sức cho ta những ơn sủng
đặc biệt của Chúa Thánh Thần để giúp sống xưng đáng là Kitô hữu trong trần thế
. Bí tích Truyền Chức Thánh tiếp tục truyền thống Tông Đồ để ban quyền Thánh (
Sacra potestas) cho các người được tuyển chọn làm Phó Tế, Linh mục và Giám mục để
phục vụ , giảng dạy, thánh hóa và chăm sóc dân Chúa được trao phó cho các ngài
coi sóc về mặt thiêng liêng. Sự khác biệt căn bản giữa Bi tích và Á bí tích là ở
điểm bí tích ban ơn thánh, tha tội và chữa
lành ( hai bí tích hòa giải và xức dầu)
trong khi Á bí tích là phương tiện để xin ơn lành của Chúa ban qua Phép lành mà
linh mục, Giám mục hay của Đức Thánh Cha ban cho tín hữu, hoặc để thánh
hóa đồ dùng trong phụng vụ thánh (nước phép, bình đựng Mình Thánh, Chén Lễ, khăn
thánh, tràng hạt và các ảnh tượng Chúa, Đức Mẹ và các Thánh... Nhưng cần nói
thêm là Phép lành (Blessing) dù là của Đức Thánh Cha, thì cũng không có mục đích
tha tội nặng nhẹ nào cho người nhận lãnh. Tuy nhiên, Đức Thánh Cha có thể ban
phép lành Tòa Thánh và ơn toàn xá cho bệnh
nhân đang hấp hối , đã được xức dầu và tha mọi tội trong cơn nguy tử đó. Linh mục
cũng được phép ban Phép lành này của Tòa Thánh cũng như tha mọi hình phạt cho
người đang lâm cơn nguy tử với công thức qui định.
Sau đây là một vài thí
dụ về sự khác nhau giữa bí tích và á bí tích
- Nước phép và dầu thánh là Á bí tích được dùng
làm chất liệu cần thiết để cử hành bí
tích rửa tội. Dầu thánh (Chrism) cũng được dùng trong các bí tích thêm sức, xức
dầu bệnh nhân và truyền chức thánh.
- Thánh giá với tượng
Chúa chịu nạn (crucifix) hay bình đựng Mình Thánh Chúa (Ciborium), Chén lễ
=(Chalice) là á bí tích nhưng bánh và rượu được truyền phép (consecrated) là bí tích về sự hiện diện thực sự (real
presence) của Chúa Kitô trên bàn thờ, trong nhà tạm (tabernacle). Do đó, chỉ phải
thờ lậy (adore) Chúa Kitô trong hình bánh và rượu của bí tích Thánh Thể mà
thôi. Đối với mọi ảnh tượng khác của Chúa Kitô, Đức Mẹ và các Thánh nam nữ thì
chỉ được tôn kính (honor, venerate) chứ không thờ lậy vì đây là những á bí tích
giúp ta liên tưởng đến Chúa Kitô, Đức Mẹ và các Thánh đang ở trên Trời mà ảnh tượng kia là những biểu tượng hữu
hình (visible symbols) giúp ta dễ nâng
lòng lên với Chúa và cầu xin (nhở cậy) Đức Mẹ và các Thánh chuyển cầu thay cho
ta trước Tòa Chúa trên Thiên Đàng.
- Toà giải tội là á bí
tích được dùng làm nơi cử hành bí tích hoà giải (xưng và tha tội).
- Áo lễ linh mục, giám
mục mặc là á bí tích để cử hành bí tích Thánh Thể (Thánh lễ tạ ơn = the
Eucharist). Vì thể không được mặc y phục hay quốc phục của bất cứ dân tộc nào
khi cử hành Thánh Lễ Tạ Ơn trong mọi dịp phụng vụ thánh, vì các y phục đó không
phải là á bí tích được công nhận để dùng
trong phụng vụ thánh. Ai mặc quốc phục
khi cử hành Thánh Lễ là đã tự ý làm sai phụng vụ về lễ phục.
Tóm lại, có sự khác biệt
về mục đích và công dụng giữa các bí tích, á bí tích và ân xá như đã trình bày
trên đây. Tuy khác nhau , nhưng đều có liên hệ với nhau trong mục đích lãnh nhận
ơn thánh dồi dào của Chúa ban cho chúng ta trong Giáo Hội được thiêt lập như phương
tiện hữu hiệu để ban phát ơn cứu độ của Thiên Chúa nhờ Chúa Kitô và trong Chúa
Thánh Thần.
Vì thế, mọi tín hữu đều
được khuyến khích năng lãnh nhận các bí tích (Hòa giải, Thánh Thể và Xức dầu)
dùng á bí tích với niềm tin và lòng mộ mến cũng như lợi dụng mọi dịp để lãnh ân
xá hầu mưu ích thiêng liêng cho mình và cho các linh hồn trong luyện tội.
LM.
Phanxixô Xaviê Ngô tôn Huấn
Nguồn:
menchuayeunguoi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét